Nagroda Nobla dla Olgi Tokarczuk
Nobla Nagroda, nagroda ustanowiona na mocy testamentu Alfreda Bernharda Nobla, datowanego 27 XI 1895, sporządzonego na rok przed śmiercią fundatora.
Dodatkowe zasady jej przyznawania zostały ustanowione 29 VI 1900 r. w wyniku interpretacji testamentu przez jego wykonawców oraz negocjacji z rodziną Nobla, przedstawicielami szwedzkiego rządu i instytucji, które miały ją przyznawać. Na Nagrodę, poza sumą pieniężną, której wysokość zależy od wysokości funduszu, jakim dysponuje Fundacja Nobla, składa się złoty medal i dyplom. Zgodnie z wolą Nobla, zapisaną w testamencie, z dochodów Fundacji Nobla, przyznaje się corocznie 5 równej wielkości nagród w dziedzinie fizyki, chemii, fizjologii lub medycyny, literatury oraz Nagrodę Pokojową.
Nagrody są wręczane w Sztokholmie i w Oslo 10 grudnia, w rocznicę śmierci Nobla.
Literacka Nagroda Nobla trafiła do pisarza tworzącego w języku polskim po raz piąty.
Olga Tokarczuk jest drugą kobietą i pierwszą polską prozaiczką, która została nagrodzona najbardziej znanym wyróżnieniem (m.in.) literackim na świecie.
Z polskich pisarzy Literacką Nagrodę otrzymali:
1905 Henryk Sienkiewicz za Quo Vadis, „wybitne osiągnięcia w dziedzinie epiki i rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu”.
1924 Władysław Reymont za „epopeję chłopską” Chłopi, „wybitny epos narodowy, powieść „Chłopi”.
1980 Czesław Miłosz za to, że „z bezkompromisową jasnością postrzegania wyraził warunki, na jakie jest wystawiony człowiek w świecie ostrego konfliktu”.
1996 Wisława Szymborska - za „poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.
2019 Olga Tokarczuk – „za wyobraźnię narracyjną, która z encyklopedyczną pasją reprezentuje przekraczanie granic jako formę życia”.
Krystyna Krzyżowska
